Assata Shakur: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Formatua
No edit summary
6. lerroa:
* "Beltz iraultzailea naiz; beraz, definizioz, Beltzen Askapenerako Armadako (Black Liberation Army, BLA) kidea naiz."
 
* "Beltzen Askapenerako Armada ez da erakunde bat: hori baino gehiago da. Kontzeptu bat da, pertsonek osatutako mugimendu bat, ideia bat. Jende ezberdin askok gauza ezberdin asko egin dituzte Beltzen Askapenerako Armadaren izenean. Beltzen Askapenerako Armada sortzeko ideia beltzen komunitateak bizi zuen egoeraren ondorioz sortu zen: pobrezia, etxebizitza duinezak, langabezia larria, osasun-zerbitzu eskasak eta behe-mailako hezkuntza. Hamar urteko haurrak tiroz erailtzen dituztelako gure kaleetan. Drogak gainezka egiten duelako gure komunitatean, gure haurren etsipena eta frustrazioa elikatuz. BLAren kontzeptua sortu zen beltzek herrialde honetan bizi duten zapalkuntza politiko, sozial eta ekonomikoagatik. Eta zapalkuntza dagoen tokian erresistentzia egongo da. BLA erresistentzia-mugimendu horren parte da. Beltzen Askapenerako Armadak askatasuna eta justizia aldarrikatzen du pertsona guztientzat."
 
* "Beltzen Askapenerako Armada sortzeko ideia beltzen komunitateak bizi zuen egoeraren ondorioz sortu zen: pobrezia, etxebizitza duinezak, langabezia larria, osasun-zerbitzu eskasak eta behe-mailako hezkuntza. Hamar urteko haurrak tiroz erailtzen dituztelako gure kaleetan. Drogak gainezka egiten duelako gure komunitatean, gure haurren etsipena eta frustrazioa elikatuz. BLAren kontzeptua sortu zen beltzek herrialde honetan bizi duten zapalkuntza politiko, sozial eta ekonomikoagatik. Eta zapalkuntza dagoen tokian erresistentzia egongo da. BLA erresistentzia-mugimendu horren parte da. Beltzen Askapenerako Armadak askatasuna eta justizia aldarrikatzen du pertsona guztientzat."
=== Beltzak eta zuriak ===
 
* "Uste dut askatasuna lortzeko boterea eta batasuna izan behar ditugula, eta ezinbestekoa dela alderdi iraultzaile beltzBeltz bat izatea, lider iraultzaile beltzekBeltzek gidatua. Etsai komunaren aurka borrokatzeko iraultzaile zuriekin elkartu behar dugula uste dut, baina benetanzinez uste nuen elkartze horrek boterean eta batasunean oinarrituta izan behar zuela izan, ez ahltasuneanahultasunean eta bai ala baiko batasunean."
 
=== BeltzakArraza eta zuriakklasea ===
* "Historiak irakatsi didanez, klase ertaineko zenbait zuri 'liberalak' dira baldin eta posible badute ederto batean bizitzea, oporrak Europan igarotzea, seme-alabak ikastetxe pribatuetara bidaltzea eta beren azal zuritik eratorritako irabaziak jasotzea. Baina garai gogorrak datozenean eta dirua eskas denean, liberal-mozorroa kentzen dute eta Adolf Hitler-ekin hizketan ari zarela iruditzen zaizu. Beren pribilegioei eusteko gai diren artean bakarrik ematen diete pena 'pribilegio bako' deritzenek."
 
* "Beltz jendea zapaldurik dago bai klaseagatik bai arrazagatik, pobreak garelako eta beltzak garelako. Sutu egiten ninduennintzen baten batek arrkastarenarrakastaren eskaileran gora egiten zuten beltzeiBeltzei buruz hitz egiten zuen bakoitzean. Eskailera bat aipatzen duzun aldi oro, gainaldeaz eta oinaldeaz hitz egiten ari zara, goi -mailako klaseaz eta behe -mailako klaseaz, klase aberatsaz eta klase probreaz. Gainaldea eta oinaldea dituen sistema bat dagoen bitartean, beltzokBeltzok beti oinaldean amaituko dugu, diskriminatzen errazenak garelako. Horregatik, ulertezina zen niretzat sistemaren barruan borrokatzea."
 
* "AEBetan, jende gehiegik babesten duditu heriotza eta suntsipena, horretaz jakitun egon gabe. Zeharka, jendearen erailketa babesten dute, gorpuei begiratu ere egin beharrik gabe."
* "Uste dut askatasuna lortzeko boterea eta batasuna izan behar ditugula, eta ezinbestekoa dela alderdi iraultzaile beltz bat izatea, lider iraultzaile beltzek gidatua. Etsai komunaren aurka borrokatzeko iraultzaile zuriekin elkartu behar dugula uste dut, baina benetan uste nuen boterean eta batasunean oinarrituta izan behar zuela, ez ahltasunean eta bai ala baiko batasunean."
 
=== Esklabotza, Gerra Zibila eta esklabo-izena===
* "'''Nire amari'''
* "Esklaboek erasoeierasoen erantzunaurrean zirkinik ere egin ez zietelazutela sinistuta hazi nintzen. Gogoan dut nola lotsatzen nintzen eskolan, esklabotzari buruz hitz egiten zutenean. Irakasleen kontakizunaren arabera, bazirudien beltzBeltz jendeek ez zutela ezer egin 'emantzipazio' ofizialaren alde. Zuriek askatu gintuzten."
inori ezer eskatzen ez diona
ordaintzeko dirurik izango ez duelakoan.
Uste duena bere diruak
bere emakumetasunak baino ozenago hitz egiten duela."
* "Jendea zuzen dabil esatean kontua ez dela zer daukazun buru gainean, ezpada zer daukazun buru barruan. (...)Baina, nire ustez, zure janzkera eta zure itxura zutaz esan nahi duzunaren isla dira. (...)zerbait adierazten ari zara. Niretzat, adierazte kontu huts bat zen. Hauxe naiz, eta itxura hau izatea atsegin dut. Hauxe da niretzat edertasuna. (...)Beltzen irudia erabat ezeztatu guran dabilen herrialde batean, eten barik esanez hutsak garela, gure kultura hutsa dela, sentitzen nuen eta orain ere hala sentitzen dut ezinbestekoa dela eten barik gure buruei buruzko adierazpen positiboak egitea. Aske izateko daukagun desirak garen eta egiten dugun zer guztietan agertu behar du. (...)Beste garai batean, beharbada, denok berdinak eta askeak garenean, ez dio axolako ez gure orrazkerak ez gure janzkerak. (...)Baina oraintxe bertan uste dut guretzat garrantzitsua dela orientazio bila Afrikara begira dauden gizon eta emakume beltz indartsu eta harro gisa agertzea eta sentitzea."
 
* "Era berean, garrantzitsua da ulertzea Gerra Zibila ez zela piztu esklaboak askatzeko. Bi sistema ekonomikoren arteko gerra izan zen, klase agintariaren bi alde bereizik AEBen boterea eta kontrola lortzeko piztu zutena: Hegoaldeko esklabo-jabe zuri aberatsak eta Iparraldeko industrialari zuri aberatsak. Borroka bi ekonomiaren artekoa zen: esklaboEsklabo-plantazioetan oinarritutakoaoinarritutako ekonomia, bata, eta manufaktura-industrian oinarritutakoa, bestea."
=== Esklabotza ===
* "Esklaboek erasoei erantzun ez zietela sinistuta hazi nintzen. Gogoan dut nola lotsatzen nintzen eskolan, esklabotzari buruz hitz egiten zutenean. Irakasleen kontakizunaren arabera, bazirudien beltz jendeek ez zutela ezer egin 'emantzipazio' ofizialaren alde. Zuriek askatu gintuzten."
 
* "Chesimard abizenari dagokionez, tira, gauza bakarra ondoriozta nezakeen: Chesimard abizeneko norbait nire senar-ohiaren arbasoenarbaso esklaboen esklabo-jabea izan zen. (...)Batzuetan, lo seko geratu aurretik, ohean etzanda egoten nintzen, pentsatzen zenbat esklabo izan zituen Chesimardek Martinikan eta zenbat aldiz jo zituen. Zapaiari begira egoten nintzen, eta pentsatzen nuen zenbat emakume beltz bortxatu zituen Chesimardek, zenbat ume beltzen aita izan zen, eta zenbat beltzenBeltzen erailketaren erantzulea izan zen. Beraz, izen hori desagertu egin behar zen"."
 
* "Borrokarekin zerikusiren bat zeukan izen bat nahi nuen, gure jendearen askatasunarekin zerikusiren bat zeukana. Assata Olugbala Shakur aukeratu nuen. Assatak "borrokalaria" esan nahi du, Olugbalak "jendeekiko maitasuna", eta Shakur izena Zayd-ekiko eta beraren familiarekiko errespetuz hartu nuen. Shakurrek "esker onekoa" esan gura du."
 
* "Orain, kaleetan barna noan bakoitzean, neure buruari gogorarazten diot beltzakBeltzak zapalduta daudelagaudela Ipar Amerikan. Ezinbestekoa da niretzat hori egitea. Jendea edozertara ohitzen da. Zenbat eta gutxiago pentsatu pairatzen duzun zapalkuntzaz, orduan eta handiagoa da harekiko garatzen duzun tolerantzia -maila. Denboragarrenera, jendeak uste du zapalkuntza berezko egoera bat dela. Baina, aske izateko, ondo gogoan izan behar duzu esklaboa zarela."
* "Era berean, garrantzitsua da ulertzea Gerra Zibila ez zela piztu esklaboak askatzeko. Bi sistema ekonomikoren arteko gerra izan zen, klase agintariaren bi alde bereizik AEBen boterea eta kontrola lortzeko piztu zutena: Hegoaldeko esklabo-jabe zuri aberatsak eta Iparraldeko industrialari zuri aberatsak. Borroka bi ekonomiaren artekoa zen: esklabo-plantazioetan oinarritutakoa, bata, eta manufaktura-industrian oinarritutakoa, bestea."
 
=== Sozialismoa eta kapitalismoa ===
* Egia esan, munduko askapenerako mugimendu bakar batek ere ez ziharduen kapitalismoaren alde borrokan. Labur esanda: balioren bat daukan edozein gauza langileek egin, ustiatu, hazi, ekoitzi eta prozesatzen dute. Beraz, zer dela eta dira izango langileak aberastasun horren jabe kolektiboak? Zer dela eta ez dituzte langileek jabetzan izaten eta kontrolatzen beren baliabideak? Kapitalismoak esan nahi zuen enpresari aberatsak aberatasunaren jabe zirela, eta sozialismoak esan nahi zuen aberastasuna sortzen zutenak zirela haren jabeak."
 
=== Sozialismoa eta kapitalismoa, internazionalismoa eta inperialismoa ===
* "Orain, kaleetan barna noan bakoitzean, neure buruari gogorarazten diot beltzak zapalduta daudela Amerikan. Ezinbestekoa da niretzat hori egitea. Jendea edozertara ohitzen da. Zenbat eta gutxiago pentsatu pairatzen duzun zapalkuntzaz, orduan eta handiagoa da harekiko garatzen duzun tolerantzia maila. Denboragarrenera, jendeak uste du zapalkuntza berezko egoera bat dela. Baina, aske izateko, ondo gogoan izan behar duzu esklaboa zarela."
* Egia esan, munduko askapenerako mugimendu bakar batek ere ez ziharduen kapitalismoaren alde borrokan. Labur esanda: balioren bat daukan edozein gauza langileek egin, ustiatu, hazi, ekoitzi eta prozesatzen dute. Beraz, zer dela eta diraez ziren izango langileak aberastasun horren jabejabeak kolektiboakkolektiboki? Zer dela eta ez dituztezituzten langileek jabetzan izaten eta kontrolatzen beren baliabideak? Kapitalismoak esan nahi zuen enpresari aberatsak aberatasunarenaberastasunaren jabe zirela, eta sozialismoak esan nahi zuen aberastasuna sortzen zutenak zirela haren jabeak."
 
* "Argi neukan benetako internazionalismorik gabe nazionalismoa erreakzionarioa zela. Nazionalismoa berez ez zen batere iraultzailea; Hitler eta Mussolini nazionalistak ziren. Bere askapenarekiko egiazko kezka daukan komunitate batek ezinbestekoa du beste jende batzuen askapenaz ere kezkatzea. Edozein tokitako jende zapalduaren garaipena beltzen garaipena ere bada."
41 ⟶ 37 lerroa:
* "Inperialismoa esplotazio-sistema internazional bat da, eta guk, iraultzaile gisa, internazionalistak izan behar dugu, inperialismoa garaitzeko."
 
* "[Rita Brown-ek eta biok] ondorioztatu genuen sexismoaren sortzaileak, arrazakeriarena bezala, gobernu kapitalista eta inperialistak zirela, eta emakumeok ez genuela sekula askatasunik lortuko harik eta gure bizitzak kontrolatzen zituzten erakundeek zutik zirauten arteanbitartean."
* "AEBetan, jende gehiegik babesten du heriotza eta suntsipena horretaz jakitun egon gabe. Zeharka, jendearen erailketa babesten dute, gorpuei begiratu ere egin beharrik gabe."
 
=== EsklabotzaNire amari ===
* "[Rita Brown-ek eta biok] ondorioztatu genuen sexismoaren sortzaileak, arrazakeriarena bezala, gobernu kapitalista eta inperialistak zirela, eta emakumeok ez genuela sekula askatasunik lortuko harik eta gure bizitzak kontrolatzen zituzten erakundeek zutik zirauten artean."
* "'''Nire amari'''
inori ezer eskatzen ez diona
ordaintzeko dirurik izango ez duelakoan.
Uste duena bere diruak
bere emakumetasunak baino ozenago hitz egiten duela."
 
* "Kuban, arrazaren kontua are nahasgarriagoa zen niretzat, arraza-kategoria guztiak ezberdinak baitziren. Hasteko, kubatar zuri ugari ez lituzkete zuritzat hartuko AEBetan. Latinotzat joko lituzkete. Harrigarria zen; nik beltzak zirela esango nukeen kubatar askok ez zuten beren burua beltzat hartzen. Mulatoak zirela esaten zuten, koloredunak, 'jabado'-ak, eta beste hainbat eta hainbat izen. Atxabitxia bezain beltza ez zen edonor mulatotzat jotzen zutela iruditzen zitzaidan. Norbaitek 'mulato' deitu zidan lehen egunean hain sentitu nintzen iraindua, ezen espainieraz hitz egiteko gai izanez gero eztabaida bero bat izango baikenuen hantxe bertan. (...) Haientzat, 'mulato' kolore bat baino ez zen, gorria, berdea edo urdina bezala. Niretzat, ordea, harreman historiko baten adierazle zen. 'Mulato' berbarekin lotzen nituen gauza guztiak negatiboak ziren. Esklabotza esan nahi zuen, esklaboen jabeak emakume beltzak bortxatzen. Kasta pribilegiatu bat esan nahi zuen, Europako kultura eta balioetan hezia. Karibeko herrialde batzuetan, hiru kastako sistema hierarkikoaren erdiko maila adierazten zuen: agintari zurien eta beltz-jendetzaren arteko leungailua zen kasta."
<small>Iturria: ''Assata, an autobiography'' (Assata Shakur; Zed Books, 1988)</small>
[[Kategoria:Wikiesanak]]