Onintza Enbeita: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t →‎Esanak: Aipu berria eta iturria gehitu.
Aipu berriak eta erreferentziak gehitu
2. lerroa:
'''Onintza Enbeita Maguregi''' (Muxika, Bizkaia, 1979ko maiatzaren 19a) euskal bertsolaria, kazetaria, feminista eta abertzalea da, horretaz gain diputatua izan zen Espainiako Gorteetan 2012tik 2016ko tartean. 2018ko Bizkaiko Bertsolari txapelduna izan da, txapela lortzen duen lehen emakumezkoa da.
== Esanak ==
* "Agertokira igon eta handik pankartak ikustea, norberaren izenagaz edo norberak bakarrik ulertuko dauen mezu bategaz, ikaragarria da. Bertso-kabareta montau eta estrenoan zure lagun guztiak han egoteak ez dauka preziorik.".
**Iturria: Elkarrizketa ''Bizkaie!-n'', 2013.<ref name=":0">Intxaurbe Etxebarria, Gorka. [https://bizkaie.biz/1462832684779 «Onintza Enbeita: Pankartan norberaren izena edo norberak bakarrik ulertuko dauen mezu bat ikustea ikaragarria da». 2013ko azaroak 4]. ''Bizkaie!''. 2019ko ekainaren 2an ikusia.</ref>
*"Bertsolaritzak badauka onetik, jakina. Orain arte beti egon gara gauza onak esaten, zeren lotsatu egin gara txarrak kontatzeaz. Baina andreak plazara irten garenean eta bertsoaren gozamena ukitu dugunean, ederto sufriarazi digute.".
**Iturria: Elkarrizketa ''Argian'', 2019.<ref name=":1">Sarriugarte Mochales, Danele. [https://www.argia.eus/argia-astekaria/2640/onintza-enbeita-plazandrea «Beti egon gara bertso munduaz gauza onak esaten, lotsatu gara txarrak kontatzeaz». 2019ko apirilak 14.] ''Argia''. 2019ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
*"Bertsolaritzak txapelketa behar du, beste plaza guztiak behar dituen bezala.".
** Iturria: Elkarrizketa ''Bilbo Hiria''n, 2017.<ref>Ibaizabal Magazina. «[https://www.bilbohiria.eus/49264 Onintza Enbeita: “Bertsolaritzak txapelketa behar du, beste plaza guztiak behar dituen bezala”». 2017ko irailak 20.] ''Bilbo Hiria Irratia''. 2019ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
* "Dena klasifikatu behar dugu, gauza guztiei izena jarri behar diegu, bestela urduri jartzen gara: zu heterosexuala zara, zu bisexuala, zu homosexuala, zu gorria, zu horia… ezin dut jasan.".
**Iturria: Bira-zutabea ''Berria''n, 2012.<ref>Enbaita, Onintza. «[https://www.berria.eus/paperekoa//004/003/2012-04-29/desberdinak.htm Desberdinak». 2012ko apirilak 29.] ''Berria''. 2019ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
*"Emakumeok abantaila ere badugula sentitzen dut: ikasi dugunarekin eta geurez dakargunarekin, ia dena daukagu. Minak indar bihurtzen baditugu, bertsolaritza heteropatriarkalarenak egin du!"
*"Emakumeok erreibindikatu behar dugu gu garela gure gorputzen eta ideien jabe."
**Iturria: ''Bertsolar''i ''aldizkaria'', 2019.<ref name=":6">Enbeita, Onintza. [http://www.bertsolari.eus/iritziak/onintza-enbeita-inkontzientziatik-ausardiara/# "Inkontzientziatik ausardiara", 2019ko urriaren 10.] ''Bertsolari aldizkaria''. 2019ko urriaren 14ean ikusia.</ref>
*"Emakumeok erreibindikatu behar dugu gu garela gure gorputzen eta ideien jabe.".
** Iturria: Elkarrizketa ''Deia''n, 2018.<ref name=":2">López, Ane. [https://www.deia.eus/2018/08/24/especiales/aste-nagusia/aste-nagusia-munduko-marabilla-ez-material-handienetariko-bat-da «Aste Nagusia munduko marabilla ez material handienetariko bat da». 2018ko abuztuak 24.] ''Deia''. 2019ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
* "Eta halako batean ikusi nuen txapela nire buruan. Poza sentitu nuen, pentsatu nuen: lortu dugu, Bizkaian ere andre baten eskuetan dago makila, eta sinbolikoki hegemonia hori andre guztien eskuetara pasatzen da. Ez da bakarrik azkenengo lau finaletan lau andre heldu garela finalera; ez, gainera, irabazteko kapaz gara. Honaino heldu gara eta merezi dugun lekuan gaude. Sentsazio hori izugarria da.".
**Iturria: Elkarrizketa ''Argian'', 2019.<ref name=":1" />
*"Etorri ziren, Gernika erre zuten eta joan egin ziren. Baina haiek joan zirenean, haien lagunek zapaldu egin gintuzten berrogei urtez, eta horretaz hitz egiten ez badugu, ez dugu benetako memoriarik eraikiko.".
**Iturria: Bira-zutabea ''Berria''n, 2019.<ref>Enbaita, Onintza. [https://www.berria.eus/paperekoa/1881/017/001/2019-04-26/gernika.htm «Gernika». 2019ko apirilak 26.] ''Berria''. 2019ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
*"Gizarteak ez du onartzen emakumeok festako protagonistak izaterik".
**Iturria: Elkarrizketa ''Bilbao aldizkaria''n, 2019.<ref>Goikoetxea, Marta. «[http://bilbao.net/cs/Satellite?c=BIO_Publicacion_FA&cid=1279185611030&language=eu&pageid=3000018331&pagename=Bilbaonet%2FBIO_Publicacion_FA%2FBIO_Publicacion Onintza Enbeita, Bizkaiko Bertsolari Txapelketako txapelduna: "Gizarteak ez du onartzen emakumeok festako protagonistak izaterik"». 2019ko urtarrilak 9.] ''Bilbao aldizkaria.'' 2019ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
*"Guk landu nahi dugun Euskal Herrian emakumeek eta gizonek eskubide berdinak izan behar ditugu, bestela Espainia txiki bat eraikitzen gabiltza Kantauriren magalean. Feminismoak askatuko gaitu eta ekarriko du guztiontzat, gizonentzat barne, gizarte hobe bat.".
** Iturria: Elkarrizketa ''ZUZEU''n, 2015.<ref name=":3">ZuZeu. [https://zuzeu.eus/euskal-herria/onintza-enbeita/ «Onintza Enbeita: “Madrilera goaz bihar edo etzi herri libre batean bizitzea lortuko dugula esatera”». 2015eko abenduak 19.] ''Zuzeu''. 2019ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
* "Historia egin behar zen, geure momentua zen, eta nik egin dut. Hor geratuko da: irabazi duen lehenengo emakumea, Onintza Enbeita. Bi gau pasatu dira, eta orain ikusi dut egin dudana bertsotan egitea baino gehiago dela; oso pozik eta beteta sentitzen naiz horrekin.".
**Iturria: Elkarrizketa ''Berrian'', 2018.<ref name=":4">Mateo, Iraitz. [https://www.berria.eus/paperekoa/1912/028/001/2018-12-18/historia_egin_behar_zen_geure_momentua_zen_eta_nik_egin_dut.htm «Historia egin behar zen, geure momentua zen, eta nik egin dut». 2018ko abenduak 18.] ''Berria''. 2003ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
*"Hizkuntzak berez, zubiak dira. Hizkuntzari esker komunikatzen gara, eta komunitate baten mundu ikuskera, komunitate horren hizkuntzak definitzen du ondoen.".
** Iturria: Elkarrizketa ''Unibertsitatea.net,'' 2012.<ref name=":5">''Unibertsitatea.net. [https://www.unibertsitatea.net/aktualitatea/onintza-enbeita-201c-hizkuntzari-esker-komunikatzen-gara-eta-komunitate-baten-mundu-ikuskera-komunitate-horren-hizkuntzak-definitzen-du-ondoen201d «]''[https://www.unibertsitatea.net/aktualitatea/onintza-enbeita-201c-hizkuntzari-esker-komunikatzen-gara-eta-komunitate-baten-mundu-ikuskera-komunitate-horren-hizkuntzak-definitzen-du-ondoen201d Onintza Enbeita: “ Hizkuntzari esker komunikatzen gara, eta komunitate baten mundu ikuskera, komunitate horren hizkuntzak definitzen du ondoen”». 2012ko uzatailak 5.] ''Unibertsitatea.net.'' 2019ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
* "Kongresuan ez dago benetan hain haserre handirik, ez hain diferentzia handirik, zeren gero kafetegian denak oso lagunak dira. Niretzat oso gogorra zen, mikrofonora irten eta mundu guztiak gainera salto egitea, iraintzea, txistu jotzea, eta ondoren kafetegira joan eta denek ezer pasako ez balitz bezala egitea.".
**Iturria: Elkarrizketa ''Argian'', 2019.<ref name=":1" />
*"Kontua da, kulona izateaz gain, kuarentona naizen honetan, neure buruari ausardia handia aitortzen diodala. Eta nirekin kantatzen duten emakumeei ere bai. Gauzak nola dauden jakinda, kobazuloaren barruan piztia dagoela jakinda, sartu egin gara eta geuretzako lekua egin dugu. Inkontzientziatik pauso bat gehiago eman dugu piztiaren zurrungak entzun ondoren han jarraitu dugunok. Eta plaza utzi zutenentzat esker ona baino ez daukat. Inoiz bidean egon ez balira, gaur ni ez nintzatekeelako hemen egongo, seguruenetik".
*"Madrilera goaz bihar edo etzi herri libre batean bizitzea lortuko dugula esatera."
**Iturria: ''Bertsolar''i ''aldizkaria'', 2019.<ref name=":6" />
*"Madrilera goaz bihar edo etzi herri libre batean bizitzea lortuko dugula esatera.".
** Iturria: Elkarrizketa ''ZUZEU''n, 2015.<ref name=":3" />
* "Mila borroka sozialetan parte hartu duen emakumea naiz, eta bertsolaria. Diputatu izatea anekdota bat da nire bizitzan.".
** Iturria: Elkarrizketa ''ZUZEU''n, 2015.<ref name=":3" />
* "Nik beti esaten dut bertsotan gauza asko egin daitezkeela: egin daiteke kritika soziala, egin daiteke geopolitika... mila gauza egin daitezke. Baina niri eguneroko gauza txikiei eta emozioei kantatzea gustatzen zait. Uste dut benetan horrek mugitzen duela mundua eta horrek mugitzen gaituela denok.".
**Iturria: Elkarrizketa ''Berrian'', 2018.<ref name=":4" />
*"Niretzako Rocio Juradoren letrak bizitzan egoteko jarrera bat dira. Beste batentzako punka bezala.".
** Iturria: Elkarrizketa ''Gaztezulon,'' 2016.<ref>Maguregi, Zuriñe. [https://www.gaztezulo.eus/albisteak/onintza-enbeita « Onintza Enbeita». 2016ko urriak 18.] ''Gaztezulo''. 2019ko ekainaren 3an ikusia.</ref>
* "Niretzat bozgorailu guztiek balio dute erreibindikatu behar diren gauzak aldarrikatzeko. Berdin da kirolaria bertsolaria… mikrofonoa erabiltzeko aukera duen edonork, ideia bat defendatzeko erabili dezake.".
** Iturria: Elkarrizketa ''Deia''n, 2018.<ref name=":2" />
* "Niri gauzak kontatzea gustatzen zait, sentitzen dudana edo kezkatzen nauena azaltzea, eta kazetaritzak zein bertsolaritzak eman didate horretarako bidea.".
** Iturria: Elkarrizketa ''Unibertsitatea.net,'' 2012.<ref name=":5" />
* "Otsoaren kobazulora jakin barik sartzea inkontzientzia da, otsoa han dagoela jakinda sartzea ausardia".
42 ⟶ 46 lerroa:
*"Paralisi emozionalak jota gaude. Gaizki esateko ez dugu ez lotsarik ez beldurrik. Ondo esatea kosta egiten zaigu, ordea. Maitasuna erakusteak ahuldu egiten gaituela pentsatzen dugu, eta erratuta gaude".
**Iturria: ''Berrria'', 2019.<ref>Enbeita, Onintza. [https://www.berria.eus/paperekoa/1881/014/002/2019-10-09/paralisia.htm "Paralisia" 2019ko urriaren 9a.] ''Berria''. 2019ko urriaren 9an ikusia.</ref>
*"Txapelak goxatzen laguntzen du, baina ahaztea eta barkatzea ariketa latzak dira. Eta oraindik ere minek sortzen jarraitzen dute. Lodi, sexurik gabe, desiorik gabe irakurria izateak egin nauen moduan egin ditu beste batzuk argal, hipersexualizatu edo eder irakurtzeak".
*"Xirimiri moduan jendea mezuekin astiro-astiro ''bustitzen'' saiatzen naiz. Orain dela hamar urte ''Ezetz ezetza da'' non zegoen eta gaur egun non dagoen ikustea besterik ez dago, hor denok aportatu dugula uste dut."
**Iturria: ''Bertsolar''i ''aldizkaria'', 2019.<ref name=":6" />
*"Xirimiri moduan jendea mezuekin astiro-astiro ''bustitzen'' saiatzen naiz. Orain dela hamar urte ''Ezetz ezetza da'' non zegoen eta gaur egun non dagoen ikustea besterik ez dago, hor denok aportatu dugula uste dut.".
** Iturria: Elkarrizketa ''Deia''n, 2018.<ref name=":2" />
*"Uste dot nire inguruan jasoten dodan maitasuna pasada bat dala, eta suberte handia daukadala ez nagoalako bakarrik ez arrakastan, ez frakasoan.".
**Iturria: Elkarrizketa ''Bizkaie!-n'', 2013.<ref name=":0" />